به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم ، فوریه سال 2021 «واحد اطلاعات اکونومیست» (EIU) که شرکتی فعال در زمینه ارائه خدمات پیشبینی و مشاوره اقتصادی است برای پنجمین سال متوالی ایالات متحده آمریکا را به عنوان «دموکراسی معیوب» شناسایی کرد.
در واقع از زمانی که واحد اطلاعات اکونومیست در سال 2006 این شاخص را معرفی کرده روال دموکراسی آمریکا روندی نزولی داشته است. در جدیدترین گزارش که مربوط به سال 2020 است و بعد از انتخابات ریاستجمهوری نوامبر منتشر شده ایالات متحده پایینترین نمره را به دست آورده است.
گزارش EIU دموکراسی ایالات متحده را در پنج حوزه مورد بررسی قرار میدهد: روندهای انتخاباتی و پلورایسم، عملکرد دولت، مشارکت سیاسی، فرهنگ دموکراسی سیاسی و آزادیهای مدنی. با آنکه در سال 2020 ایالات متحده شاهد بیشترین مشارکت سیاسی بوده، «میزان اعتماد عمومی به روندهای سیاسی» دچار خدشههای جدی شده و تضعیف گشته است.
مضاف بر این، آمریکا به تازگی از سوی مؤسسه بین المللی کمک به دموکراسی و انتخابات (IDEA) برای نخستین بار در فهرست کشورهای «پسرونده» قرار گرفته است. «کوین کاساس-زامورا»، دبیر کل این سازمان در مصاحبهای با گاردین درباره این گزارش که آبانماه سال جاری منتشر شده گفت: «تضعیف آشکار دموکراسی در ایالات متحده که مصادیق آن را میتوان در تمایل فزاینده برای تشکیک در نتایج انتخابات دید، سرکوب مشارکت در انتخابات و دوقطبیسازی جزو نگرانکنندهترین تحولات است.»
در سالهای جدید، روی کار آمدن «دونالد ترامپ»، رئیسجمهور سابق آمریکا نقش زیادی در ایجاد این برداشت که دموکراسی آمریکایی در حال سقوط است ایفا کرده است. ترامپ میان مسئولیتهای کسب و کار شخصیاش با وظایف کاخ سفید تعارض منافع ایجاد کرد، به رسانهها لقب « دشمنان مردم» داد، به علم پشت کرد، وظایف وزارت دادگستری و دستگاههای اطلاعاتی را سیاسی کرد، روندهای انتخاباتی را به مضحکه گرفت و از پذیرفتن نتیجه انتخابات خودداری کرد.
تحلیلگران بخصوص، هجوم حامیان ترامپ به ساختمان کنگره آمریکا در روز 6 ژانویه را تیر خلاص به آن تصویر دموکراسی میدانند که آمریکا سالها برای ایجاد آن در اذهان جهانیان هزینه کرده بود. این اتفاق از آن جهت حائز اهمیت بود که نشان داد سیر نزولی حضور آمریکا در عرصه جهانی و بینالمللی در سیاستهای داخلی نیز وجود دارد.
آن دسته از کارشناسانی که به دموکراسی آمریکا امید بسته بودند تلاش میکردند ترامپ را به عنوان وصله ناجور آمریکا معرفی کرده و اینطور تبلیغ کنند که با رفتن او میراثش نیز به خاک سپرده خواهد شد و آمریکا خواهد توانست تصویر ارائهشده از خود به عنوان داعیهدار اصلی دموکراسی را کماکان در اذهان جهانیان ادامه دهد.
با این حال، از قرائن مختلف میتوان به این نتیجه رسید که ترامپ را نمیتوان عامل و دلیل روند نزولی دموکراسی آمریکایی دانست، بلکه او معلول و مدلول این پدیده است. همانطور که از تحلیل گزارشهای EIU هم برمیآید، روند نزول دموکراسی آمریکا سالها پیش از ترامپ آغاز شده، هر چند که او به عنوان کاتالیزور سرعت این روند را به شدت افزایش داد.
در دوران ریاستجمهوری «جو بایدن» نیز سقوط کابل و خروج نیروهای آمریکا از افغانستان رویدادهایی در امتداد سقوط دموکراسی آمریکا و خروج آمریکا از صف نخست نظم بینالمللی دیده شد.
از آن گذشته، ترامپ به هر اندازه چه در ایجاد و چه در تسریع این پدیدهها نقش ایفا کرده باشد متغیری نیست که از صحنه سیاست آمریکا رخت بسته باشد، چرا که در همین انتخابات 2020 نزدیک به 70 میلیون نفر که نزدیک به 50 درصد از شرکتکنندگان انتخابات را تشکیل میدادند به او و تفکراتش رأی مثبت دادند. او همین حالا در نظرسنجیها مطلوبترین گزینه جمهوریخواهان برای شرکت در انتخابات 2024 به شمار میرود!
ترامپ را به استناد قرائن مختلف میتوان ثمره ساختار معیوب نظام سیاسی آمریکا و دموکراسی این کشور دانست. غیرمستقیم بودن اثر رأی مردم، الکتورهای غیرمتعهد، مباحث مربوط به سرکوب آرا، پدیده «سمندرسازی» یا کژحوزهبندی (Gerrymandering)، حذف نامزدهای مستقل، نقش پولهای فاسد، مکانیسم راه یافتن نامزدها به مناظرهها و چندین و چند مشکل دیگر برخی از اصلیترین مشکلات ساختاری نظام سیاسی آمریکا هستند.